Το καπιταλιστικό κράτος

Νικολάι Μπουχάριν και Γιεβγκιένι Πρεομπραζένσκι, «Το Αλφαβητάρι του Κομμουνισμού» (1920), Μέρος 1ο: Θεωρητικό - Ανάπτυξη και Παρακμή του Καπιταλισμού, Ι. Η καπιταλιστική κοινωνική τάξη

Όπως είδαμε, η καπιταλιστική κοινωνία βασίζεται στην εκμετάλλευση της εργασίας. Μια μικρή μειοψηφία κατέχει τα πάντα, οι εργατικές μάζες δεν κατέχουν τίποτα. Οι καπιταλιστές διατάζουν. Οι εργάτες υπακούουν. Οι καπιταλιστές εκμεταλλεύονται. Οι εργάτες γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης. Η πεμπτουσία της καπιταλιστικής κοινωνίας θεμελιώνεται στην ανελέητη και αυξανόμενη ολοένα εκμετάλλευση.

Η καπιταλιστική παραγωγή είναι το πρακτικό εργαλείο για την άντληση της υπεραξίας. Γιατί αυτό το εργαλείο καταφέρνει να βρίσκεται συνεχώς σε λειτουργία για τόσο μεγάλο διάστημα; Γιατί οι εργάτες ανέχονται ένα τέτοιο καθεστώς σχέσεων;

Αυτή η ερώτηση δεν είναι με κανένα τρόπο εύκολο να απαντηθεί εκ πρώτης όψεως. Μιλώντας γενικά υπάρχουν δύο λόγοι: πρώτα και κύρια επειδή η τάξη των καπιταλιστών είναι πολύ οργανωμένη και πανίσχυρη, και δεύτερο γιατί η αστική τάξη συχνά ελέγχει τα μυαλά των ανθρώπων της εργατικής τάξης.

Το πιο αξιόπιστο μέσο στη διάθεση της μπουρζουαζίας γι' αυτό το σκοπό είναι η οργάνωσή της ως Κράτος. Σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες το Κράτος είναι απλά μια ένωση της άρχουσας τάξης. Ας θεωρήσουμε όποια χώρα σας αρέσει: Τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία ή την Ιαπωνία. Παντού θα βρούμε ότι οι υπουργοί, οι υψηλοί αξιωματούχοι, τα μέλη του κοινοβουλίου, είναι είτε καπιταλιστές, γαιοκτήμονες, βιομήχανοι και μεγαλοεπιχειρηματίες είτε ειδάλλως οι πιστοί και καλά αμειβόμενοι υπηρέτες αυτών -δικηγόροι, διευθυντές τραπεζών, καθηγητές, αξιωματικοί του στρατού, αρχιεπίσκοποι κι επίσκοποι, που υπηρετούν τους καπιταλιστές, όχι από φόβο αλλά εκ πεποιθήσεως.

Η ένωση όλων αυτών των ατόμων που ανήκουν στην μπουρζουαζία, μια ένωση που αγκαλιάζει ολόκληρη τη χώρα και κρατάει τα πάντα στη χούφτα της, είναι γνωστή ως Κράτος. Αυτή η οργάνωση της μπουρζουαζίας έχει δύο κορυφαίους στόχους. Ο πρώτος και πιο σημαντικός είναι να καταστέλλει τις ταραχές και τις εξεγέρσεις απ' τη μεριά των εργατών, να εξασφαλίζει την ανεμπόδιστη άντληση της υπεραξίας από την εργατική τάξη, να αυξάνει την ισχύ των καπιταλιστικών μέσων παραγωγής. Ο δεύτερος στόχος είναι να αντιπαλεύει άλλους οργανισμούς του ίδιου είδους (δηλαδή, ενάντια σε άλλα αστικά Κράτη), να ανταγωνίζεται μ' αυτούς για ένα μεγαλύτερο μερίδιο της υπεραξίας. Έτσι, το καπιταλιστικό κράτος είναι μια ένωση της άρχουσας τάξης, που υπάρχει για να περιφρουρεί την εκμετάλλευση. Τα συμφέροντα του κεφαλαίου δεν είναι τίποτε άλλο από συμφέροντα του κεφαλαίου. Να λοιπόν «το αστέρι της Βηθλεέμ» που οδηγεί όλες τις δραστηριότητες αυτής τη ληστοσυμμορίας.