Οι μήνες που προηγήθηκαν του Νοέμβρη του 1973 ήταν γεμάτοι προμηνύματα για το τι θα ακολουθούσε. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο ξεσπάνε μια σειρά απεργίες, που παρά το γεγονός ότι είναι σύντομες, δείχνουν την αγανάκτηση που έβραζε μέσα στους εργατικούς χώρους και σε όλη την κοινωνία. Στις 3 Ιούλη οι εργάτες τύπου κατεβαίνουν σε απεργία με αποτέλεσμα να μην κυκλοφορήσουν για μια μέρα οι εφημερίδες στην Αθήνα. Οι μεταλλωρύχοι στα ορυχεία της Κασσάνδρας κατεβαίνουν κι αυτοί σε απεργία.
Πιο πάνω αναφέρουμε την απεργία των οδηγών των τρόλεϊ που έγινε στις 27 Αυγούστου. Στις 27 Οκτώβρη κατέβηκαν σε απεργία οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ-ΠΑΠ ενάντια στο χουντικό κανονισμό εργασίας και συνεχίζουν με 48ωρη απεργία στις 14 και 15 Νοέμβρη. Επίσης, στα μέσα Ιούνη οι αγρότες των Μεγάρων κάνουν μια τεράστια συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία της πόλης, ενάντια στην κατάσχεση της γης τους από τη χούντα, για να χτιστεί ένα διυλιστήριο από έναν εφοπλιστή "κολλητό" του καθεστώτος. Το σύνθημά τους είναι "Αυτή η γη είναι δική μας".
Στις 4 Νοέμβρη χιλιάδες εργάτες και φοιτητές μετατρέπουν σε αντιχουντική εκδήλωση το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου στο Α΄ Νεκροταφείο. Η απόπειρα της αστυνομίας να τους διαλύσει καταλήγει σε συγκρούσεις που διαρκούν για ώρες και απλώνονται στο κέντρο της Αθήνας.
Η χούντα είχε κηρύξει τον Ιούνη την "αβασίλευτο δημοκρατία" και είχε οργανώσει ένα ψευτο-δημοψήφισμα για να ρίξει ένα δημοκρατικό μανδύα στο καθεστώς της. Ο Παπαδόπουλος ορκίστηκε "Πρόεδρος" της "Δημοκρατίας" ενώ τον Οκτώβρη ο Σ. Μαρκεζίνης, ένας παλιός αστός πολιτικός, ορκίστηκε "πρωθυπουργός" υποσχόμενος μάλιστα και "ελεύθερες εκλογές". Όμως η προσπάθεια για "φιλελευθεροποίηση" της δικτατορίας, παρόλο που είχε απήχηση στον αστικό πολιτικό κόσμο, σκόνταψε στη μαχητική διάθεση των εργατών και της νεολαίας. Οι συγκρούσεις στις 4 Νοέμβρη, όπου συμμετείχαν πάνω από 5.000 άτομα, ήταν μια προειδοποίηση για το πόσο ανεξέλεγκτη θα μπορούσε να είναι η έκρηξη από τα κάτω.
Την Τετάρτη 14 Νοέμβρη, οι φοιτητές της Νομικής ήταν συγκεντρωμένοι στο κτήριο της σχολής τους και συζητούσαν για τα επόμενα βήματα του φοιτητικού κινήματος. Εκεί κυκλοφορεί η είδηση ότι η αστυνομία χτυπάει φοιτητές στο Πολυτεχνείο. Μετά από πρόταση ενός συνδικαλιστή της Επαναστατικής Αριστεράς, η συγκέντρωση της Νομικής διακόπτεται και οι φοιτητές ξεκινάνε πορεία προς το Πολυτεχνείο. Παρόλο που χτυπιούνται από την αστυνομία, πολλοί καταφέρνουν να μπουν στο κτήριο.
Η αστυνομία κυκλώνει το κτήριο αλλά δεν επεμβαίνει. Ένας εισαγγελέας ανακοινώνει στους φοιτητές ότι μπορούν να "διαλυθούν ησύχως" αφού διαδηλώσουν. Η χούντα υπολόγιζε, λανθασμένα, ότι αυτή η εκδήλωση θα εκτονωθεί μετά από λίγες ώρες και δεν ήθελε να διακινδυνεύσει να ραγίζει τη βιτρίνα της "φιλελευθεροποίησης" μέσα στο κέντρο της Αθήνας.
Αυτός ο σύντομος δισταγμός από πλευράς του καθεστώτος, έδωσε τον πολύτιμο χρόνο για να σταθεροποιηθεί η κατάληψη και να γίνει γνωστή.
Μέχρι το βράδυ η κατάληψη του κτηρίου γίνεται οριστική, μετά τις αποφάσεις και των γενικών συνελεύσεων του Πολυτεχνείου. Συγκροτείται μια προσωρινή Συντονιστική Επιτροπή ενώ οργανώνεται η εσωτερική ζωή: ομάδες περιφρούρησης, προπαγάνδας, γίνονται οι πρώτες προετοιμασίες για τη λειτουργία του Ραδιοφωνικού Σταθμού του Πολυτεχνείου.
Με προκηρύξεις, τρικ, αυτοσχέδια πλακάτ στην Πατησίων, οι φοιτητές καλούσαν σε συμπαράσταση στον αγώνα και ανατροπή της χούντας. Αυτή η εικόνα ήταν καταλυτική. Ο φόβος και η απογοήτευση έδιναν τη θέση τους στην οργή, στην αυτοπεποίθηση, στην ελπίδα ότι το τέλος της μισητής χούντας είναι κοντά και είναι υπόθεση των "από κάτω": των εργαζόμενων που επέστρεφαν από τις δουλειές τους και έβλεπαν τους φοιτητές στο δρόμο, των μαθητών που ξεχύνονταν από τα γύρω φροντιστήρια περνώντας από το Πολυτεχνείο για να μεταφέρουν μετά τα νέα στις παρέες και τις γειτονιές τους.
Το βράδυ πάνω από 20.000 είχαν μαζευτεί μέσα και έξω από το Πολυτεχνείο. Τα συνθήματα που ακούγονταν από τα μεγάφωνα ή που γράφονταν στους τοίχους, σε πανό ακόμα και σε τρόλεϋ και λεωφορεία έδειχναν το στίγμα του ξεσηκωμού: "Κάτω η χούντα", "Έξω οι Αμερικάνοι", "ΕΣΑ, ΕΣ-ΕΣ βασανιστές", "Συμπαράσταση Λαέ", "Επανάσταση Λαέ", "Γενική Απεργία", "Κάτω το Κεφάλαιο". Ένα άλλο σύνθημα ήταν το "Απόψε θα γίνει Ταΐλάνδη". Μια μεγάλη φοιτητική εξέγερση είχε ανατρέψει λίγο καιρό πριν τη χούντα που κυβερνούσε αυτή την ασιατική χώρα. Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για το τι σήμαινε το παγκόσμιο κίνημα εκείνης της περιόδου.
Την επόμενη μέρα, στο Πολυτεχνείο συρρέουν χιλιάδες εργαζόμενοι και νεολαία από τις γειτονιές. Η αστυνομία προσπαθεί να αποκλείσει το Πολυτεχνείο αλλά δεν μπορεί να αντισταθεί στο συγκεντρωμένο πλήθος που την αψηφά ανοιχτά και στο τέλος ενώνεται με τους φοιτητές που βρίσκονται μέσα στο κτήριο.
Την ίδια μέρα γίνεται εργατική συνέλευση μέσα στο κατειλημμένο Πολυτεχνείο, ύστερα από σχετική πρωτοβουλία αγωνιστών της Επαναστατικής Αριστεράς. Η συνέλευση εγκρίνει διακήρυξη που έλεγε:
"Η συνέλευση των εργατών του Πολυτεχνείου διακηρύχνει: ο χαρακτήρας του σημερινού αγώνα που ξεκινώντας από τους φοιτητές αγκαλιάζει τώρα όλο το λαό, είναι αγώνας τόσο ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία, όσο και στα ξένα και ντόπια μονοπώλια που τη γέννησαν και τη στηρίζουν. Είναι αγώνας για το πέρασμα της εξουσίας στον εργαζόμενο λαό, και όχι στους δημαγωγούς που επί δεκάδες χρόνια τον καπηλεύονται με τα απατηλά περί "δημοκρατίας" συνθήματά τους. Θεωρώντας το καταληφθέν από τους φοιτητές και τους εργαζόμενους Πολυτεχνείο σαν την πραγματική βάση του αγώνα μας αυτή τη στιγμή, προτείνουμε τη διατήρηση της κατάληψης και ταυτόχρονα τη δημιουργία μιχτών επιτροπών φοιτητών-εργατών για να μεταφέρουν το μήνυμα του αγώνα σ' όλους τους χώρους συγκέντρωσης των οικοδόμων, στα εργοστάσια στη σημερινή συγκέντρωση Μεγαριωτών. Οι μιχτές φοιτητικές και εργατικές επιτροπές πρέπει να προπαγανδίζουν το σύνθημα της δημιουργίας επιτροπών στους χώρους δουλειάς, με σκοπό τη δημιουργία προϋποθέσεων για το κατέβασμα των εργαζόμενων σε οικονομική και πολιτική απεργία.Κάτω η χούνταΈξω οι ΑμερικάνοιΕργοστασιακές επιτροπέςΟ λαός στους δρόμουςΕργάτες, αγρότες, φοιτητές, ενιαίο μέτωπο πάλης" .
Το κείμενο αυτό, δείχνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τη δυναμική της εξέγερσης, τις ιδέες που συγκινούσαν τις χιλιάδες που είχαν καταλάβει τους δρόμους σπάζοντας τους αστυνομικούς κλοιούς.
Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη, εκατοντάδες χιλιάδες έχουν κατακλύσει το κέντρο της Αθήνας. Συνθήματα όπως το "Επανάσταση Λαέ", δονούν την ατμόσφαιρα. Εκατοντάδες οικοδόμοι μπαίνουν με διαδήλωση στο Πολυτεχνείο. Λίγο αργότερα, στην κατάληψη μπαίνουν και οι αγρότες από τα Μέγαρα με το πανό που έγραφε "Αυτή η γη είναι δικιά μας". Τα σχολεία αδειάζουν καθώς χιλιάδες μαθητές κατευθύνονται προς το Πολυτεχνείο. Το "καταληφθέν από τους φοιτητές και εργαζόμενους Πολυτεχνείο" έγινε πράγματι "η βάση του αγώνα". Μια κινητοποίηση που ξεκίνησε ως φοιτητική διαμαρτυρία για την αστυνομική καταστολή είχε μετατραπεί σε εξέγερση για την ανατροπή της χούντας, σε ένα μαζικό ξεσηκωμό.
Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη, εκατοντάδες χιλιάδες έχουν κατακλύσει το κέντρο της Αθήνας. Συνθήματα όπως το "Επανάσταση Λαέ", δονούν την ατμόσφαιρα. Εκατοντάδες οικοδόμοι μπαίνουν με διαδήλωση στο Πολυτεχνείο. Λίγο αργότερα, στην κατάληψη μπαίνουν και οι αγρότες από τα Μέγαρα με το πανό που έγραφε "Αυτή η γη είναι δικιά μας". Τα σχολεία αδειάζουν καθώς χιλιάδες μαθητές κατευθύνονται προς το Πολυτεχνείο. Το "καταληφθέν από τους φοιτητές και εργαζόμενους Πολυτεχνείο" έγινε πράγματι "η βάση του αγώνα". Μια κινητοποίηση που ξεκίνησε ως φοιτητική διαμαρτυρία για την αστυνομική καταστολή είχε μετατραπεί σε εξέγερση για την ανατροπή της χούντας, σε ένα μαζικό ξεσηκωμό.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου